Wanneer een ontwerpster niet van sofa’s houdt

In 2004 besloot Vitra de Home Collection te starten. Het idee was om het Vitra-portfolio, dat al sinds het begin woonklassiekers bevatte, naast een ruime kantoormeubelcollectie, uit te breiden met een collectie hedendaags huismeubilair. Daarom vroeg Rolf Fehlbaum, voormalig CEO van Vitra, aan de Neder­landse ontwerpster Hella Jongerius of ze een sofa wilde ontwerpen voor Vitra. “Waarom een sofa”, antwoordde ze, “ik haat sofa’s, het zijn grote schuimblokken. Ik ken geen enkele sofa die mij bevalt!” Waarop Fehlbaum zei: “Waarom maakt je er dan niet één die je wel bevalt?”

Dat de kleuren en de stoffen een centrale rol zouden spelen in haar ontwerp, was voor Hella Jongerius vanaf het begin duidelijk. Als expert in kleuren en materialen weet ze dat mensen enerzijds een slecht kleurgeheugen hebben en anderzijds onzeker zijn over de stofkeuze wanneer het over meubels gaat, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de bekleding. Daarom schetste ze een sofa met zit- en rugkussens in verschillende stoffen en uiteenlopende schakeringen van een basiskleur. In de daar­opvolgende maanden werd de sofa in samenwerking met de specialisten van Vitra uitgewerkt tot een afgewerkt product. In 2005 werd hij voorgesteld op de meubelbeurs van Milaan.

Hella Jongerius gaf de sofa de naam “Polder”. Daarmee verwijst de Nederlandse ontwerpster naar het land dat van de zee werd gewonnen door de aanleg van dijken en kanalen. De asymmetrische sofa doet namelijk denken aan een polderlandschap. De gestoffeerde elementen zijn bekleed met verschillende stoffen in zes op elkaar afgestemde kleurschakeringen. Het effect is aanvankelijk irritant. Is er iets fout gelopen bij de bekleding? Zijn sommige kleuren verbleekt? Is de sofa nieuw of tweedehands? Jongerius over dit samenspel van kleuren en texturen: “Er komt pas iets interessants tot stand wanneer ik erin slaag om verschillende lagen van ideeën, verhalen, materiaaleigenschappen, processen, details, schoonheid, tactiele ervaringen en inconsistenties te combineren.”

Ook de sierknopen op de kussens kaderen in deze context. Ze zijn vervaardigd uit exotische, natuurlijke materialen, zoals water­buffelhoorn, olijf- en bamboehout of parelmoer en vertonen verschillende gaten die in een schijnbaar willekeurig patroon werden geboord. De knopen, die met hightechgaren in een brede kruissteek op de overtrekken aangebracht worden, geven de sofa een kenmerkend, ambachtelijke accent.

De Polder Sofa was in 2005 een verrassende nieuwigheid. Er bestond toen en er bestaat tot op heden geen gelijkaardige sofa. In 2015 herwerkte Hella Jongerius haar succesvolle ontwerp. Ze verhoogde het comfort met grotere kussens en veranderde de kleurcombinaties. Sinds 2007 werkt ze aan de “Colour & Material Library” in haar functie als Art Director voor kleuren en materialen bij Vitra. Ze blijft ook producten ontwerpen. De Polder Sofa is nog steeds een van de iconen van de Vitra Home Collection.